ÝÜK DAŞAÝJYNYŇ raýat-hukuk jogapkärçiligini ätiýaçlandyryş
CMR-ätiýaçlandyrma — bu ulag kompaniýasynyň ýük daşaýjynyň raýat hukuk jogapkärçiligini meýletin ätiýaçlandyryşy bolup, ýükleriň ýol arkaly halkara daşalmagy babatda şertnama hakyndaky Konwensiýa kabul edilen ýurtlarda hereket edýär, bularyň hataryna Belarus, Russiýa Federasiýasy, Gazagystan hem-de GDA-nyň we Ýewropanyň beýleki ýurtlary girýär.
Ýük daşaýjy kompaniýalar ýüküň abat, şol bir wagtda hem hut bellenen möhletinde eltilmegi üçin jogapkärçilik çekýärler.
Ýük daşalýan wagtynda onuň doly ýok bolmagyna, şeýle hem zaýalanmagyna ýetirip bilýän birnäçe garaşylmadyk ýagdaýlar (fors-mažor) ýüze çykyp bilýär.
Ýol ulag hadysa, enjamlaryň döwülmegi – bularyň ählisi ýüküň doly ýa-da bölekleýin zaýalanmak netijesine getirýär.
Ýük daşaýjy kompaniýa ýüküň abat bolmagyna dahyllydyr, emma tejribe her dürli ýagdaýlaryň bolup geçýändigini görkezýär
Ýük daşaýjy kompaniýalar ýüküň abat, şol bir wagtda hem hut bellenen möhletinde eltilmegi üçin jogapkärçilik çekýärler.
Ýük daşalýan wagtynda onuň doly ýok bolmagyna, şeýle hem zaýalanmagyna ýetirip bilýän birnäçe garaşylmadyk ýagdaýlar (fors-mažor) ýüze çykyp bilýär.
Ýol ulag hadysa, enjamlaryň döwülmegi – bularyň ählisi ýüküň doly ýa-da bölekleýin zaýalanmak netijesine getirýär.
Ýük daşaýjy kompaniýa ýüküň abat bolmagyna dahyllydyr, emma tejribe her dürli ýagdaýlaryň bolup geçýändigini görkezýär
Maliýe ýitgilerini azaltmak maksady bilen ýük daşaýjy kompaniýalar öz jogapkärçiligini ätiýaçlandyrýarlar
«Ýükleriň ýol arkaly halkara daşalmagy babatda şertnama hakyndaky Konwensiýa»
HÝDK/CMR-nyň 4-nji bölüminiň 17-nji maddasy esasynda, daşaýjy ýüki daşamak üçin ony kabul eden pursatyndan gowşuran pursaty aralygynda ýüke ýetirilen doly ýa-da bölekleýin zaýalanmagy, şeýle hem ýüküň eltilmeli möhletiniň gijikdirilmegi üçin jogakärçilik çekýändir.
Ýük daşaýjynyň raýat-jogapkärçiligini ätiýaçlandyryşyň peýdalary:
Ýük daşaýjynyň günäsi bilen ýüküň ýitirilmeginiň töwekgelçiligi nazarda tutulandygy sebäpli, müşderiler tarapyndan ynamynyň artmagy
Ýük daşaýjynyň çekýän maliýe harajatlarynyň azalmagy
Käbir buýrujylar üçin ýük daşaýjy kompaniýanyň ätiýaçlandyryşy bolmagy hökmany şerti bolup durýar
Biz näme ätiýäçländyrýarys?
Ýük daşaýjynyň ulag serişdesini içerki (ýa-da) halkara ýük daşamalaryny amala aşyrmak üçin ulanmagy bilen baglylykda, ýük daşaýjy tarapyndan zyýan çekenleriň (ýük eýeleriniň) ömrüne, saglygyna we (ýa-da) emlägine zeper ýetirilen ýagdaýynda ýüze çykýan borçnamalar boýunça jogapkärçilik
Haýsy howplardan?
Ýük daşaýjynyň jogapkärçiliginiň ýüze çykmagy ätiýaçlandyrylýan ýagdaý bolup durýar:
Ýüküň doly ýa-da bölekleýin fiziki ýitgisi ýa-da onuň HÝDK/CMR laýyklykda daşalanda zeperlenmegi;
Ýük daşaýjynyň jogapkärçiliginiň ýüze çykmagy ätiýaçlandyrylýan ýagdaý bolup durýar:
Ýüküň doly ýa-da bölekleýin fiziki ýitgisi ýa-da onuň HÝDK/CMR laýyklykda daşalanda zeperlenmegi;
HÝDK/CMR laýyklykda daşamak üçin kabul edilen ýüküň
gowşurylmagynyň gijikdirilmegi, ýanyň bilen alnyp gidilýän ýük üçin tölegler şonuň ýaly-da ýükleriň daşalmagy bilen bagly beýleki çykdajylaryň çekilmegi bilen bagly maliýe ýitgileri;
Ýüküň daşalýan wagtynda
daşalýan ýük bilen üçünji şahslaryň ömrüne (saglygyna), emlägine zyýan ýetirilmegi;
Ýüküň daşalýan wagtynda
daşalýan ýük bilen üçünji şahslaryň ömrüne (saglygyna), emlägine zyýan ýetirilmegi;
Kazyýet
we kazyýet bilen bagly bolmadyk (bilermenleriň, adwokatlaryň hyzmatyna hak tölemek boýunça) çykdajylaryň çekilmegi.